TOPKAPI SARAYI (Yeni Saray) İstanbul'da Sarayburnu sırtları üzerinde, Fatih Sultan Mehmed döneminden Abdülmecid’e kadar Osmanlı padişahlarının (26 padişah) oturduğu saray. Topkapı Sarayı (eski adı Sarayı Cedid), 1.400 m uzunluğunda bir surla çevrilidir.
Haliç ve Marmara kıyılarındaki Bizans çağı kıyı surlarıyla birleşen ve kara yönünde sarayı koruyabilecek durumda olan bu sura “Suru Sultani” denir. Bu surda yirmi beşi dört köşeli, ikisi sekiz köşeli, biri de dokuz köşeli olmak üzere yirmi sekiz kule vardır.
Marmara yönündeki Otluk Kapısı ve Haliç yönündeki Demir kapıdan başka beş küçük kapısı bulunan bu surun ana girişi, Ayasofya arkasındaki “Babı Hümayun”dur. Bu duvarlar (Bizans surları, Suru Sultani) tarafından çevrilen geniş alanda ilk yapım işleri 1472’de başladı ve sarayın yapımı 1478’de tamamlandı; ancak zamanla saraya bazı eklemeler de yapıldı.
Yaklaşık 700.000 m2’lik bir alanı kaplayan ve Edirne Sarayı’nın bir benzeri olan Topkapı Sarayı’nın içinde çeşitli kasırlar, köşkler, devlet daireleri, saray halkı için koğuşlar, camiler, kütüphaneler ve büyük bir mutfak vardır. Saraya eklenen en son köşk, Abdülmecid’in yaptırdığı “Mecidiye Kasrı’dır.
Sarayburnu kıyısında yaptırılmış olan yazlık saraylar, 1863’teki yangınla ortadan kalktı ve daha sonra buradan tren yolu geçirildi; yine bu kıyıda bulunan birçok köşk ve kasır son yüzyıl içinde yıkılıp yok oldu. Bunlardan biri de “Sahil Sarayı” idi; önünde toplar durduğu için bu saraya “Topkapı Sarayı” denirdi; daha sonra bu ad, bugünkü Topkapı Sarayı’na verildi.
Topkapı Sarayı’nda bugün de ayakta duran köşk ve kasırlardan bazıları şunlardır: Çinili köşk (Sırça saray); Alay Köşkü; Mustafa Paşa Köşkü; 3. Osman Köşkü; Mecidiye Kasrı. Abdülmecid, 1854’te Topkapı Sarayı’ndan ayrılarak, yapımı tamamlanmış olan Dolmabahçe Sarayı’na geçti; saraylılar ve devlet yetkilileri tarafından kullanılmaya başlanan Topkapı Sarayı, Cumhuriyetin ilanından hemen sonra (3 Nisan 1924) müze durumuna getirildi.