Togo nerede hangi kıtada nasıl bir ülke? tarihi ve kültürü hakkında bilgi

TOGO Batı Afrika’da devlet. Yüzölçümü 56.000 km2, nüfusu 7,889 milyon, başkenti Lome. Togo, Gine Körfezi kıyısından kuzeye doğru dar bir şerit halinde uzanan küçük bir ülkedir (Konya ilinden biraz büyük). Doğusunda Benin, batısında Gana, kuzeyinde Yukarı Volta, güneyinde Atlas Okyanusu bulunur.

Başkent Lome okyanus kıyısında bir liman kentidir. Ülkenin batısında güneyden kuzeye doğru Togo Sıradağları uzanır. Güney kıyıda kumsal bir ova vardır. Kurak mevsimde tam bir tropikal iklim egemen olduğu için özellikle kuzey bölümü savanlarla kaplıdır. Başlıca akarsuları Oti, Mono, Haho ve Aniyedir.


Togo halkı çeşitli etnik gruplardan oluşur. En kalabalık etnik grup Eve grubudur. Sonra Mina ve Kabye grubu gelir. Nüfusun ancak 100’de 20’si kentlerde yaşar. Çoğunluk tarımla uğraşır. En çok yetiştirilen bitkiler yağ palmiyesi, mısır, darı ve manyoktur.


Kahve, kakao ve pamuk dışsatım amacıyla yetiştirilir. Sanayi yalnız tarım ürünlerini işlemeyle sınırlıdır ve başkent Lome yöresinde toplanmıştır. Togo Gölü yakınındaki yataklardan çıkarılan fosfatın satımı ülkenin dış ticaret dengesinin sağlanmasın da önemli rol oynar.


Togo’da çoğunlukta olan Eveler 12.-14. yüzyıllarda Togo Bölgesi’ne yerleştiler. Portekizli kaşif ve tacirler 15. yüzyıldan itibaren Togo kıyılarını tanımaya başladılar ve buradan köle toplamaya koyuldular. Bu yüzden bir zamanlar Togo’ya Köle Kıyısı adı bile verildi.


19. yüzyılda ülkede Fransızlar, İngilizler ve Almanlar ticaret üsleri kurmaya başladılar. 1885’te Togo’da Alman protektorası kuruldu. 1. Dünya Savaşı sırasında Müttefiklerce işgal edilen Togo’nun büyük bir bölümü İngilizlerin, küçük bir bölümü de Fransızların yönetimine geçti. 1946’da ülkede Birleşmiş Milletler’in koruması altında bir yönetim kuruldu. İngilizlerin elindeki kuzey bölüm yapılan oylamada Altın Sahili ile birleşme kararı aldı. Ancak güney bölümdeki Eveler bağımsızlık istediler. 1956’da özerklik elde eden ülke 1960’da bağımsızlığa kavuştu ve Togo Birlik Partisi’nin başkanı Silvanus Olympio cumhurbaşkanı seçildi.


Olympio (1902-1963) güneyi kollayan ve başkanlık sistemine dayanan bir rejim kurdu. 1963’te Olympio öldürülünce yerine N. Grunitzky geçti. O da 1967’de kuzeyli bir general olan Etienne Eyadema (doğ. 1935) tarafından devrildi. General Eyadema anayasayı askıya alarak, askeri bir yönetim kurdu. Sonraki yıllarda baş gösteren ayaklanmalar şiddetle bastırıldı.


Üçüncü beş yıllık planla (1976-1980) ülkede tarım sektörüne ve turizme ağırlık verilmekle birlikte büyük bir rafineri ve çimento fabrikası kurulmaya başlandı. 1979’da yapılan yeni anayasa ile tek parti rejimi benimsendi. Togo Halk Partisi seçimlerde 67 milletvekilliğinin tümünü kazandı. General Eyadema da oyların 100’de 99,97’siyle cumhurbaşkanı seçildi.