ROMANYA Doğu Avrupa’da devlet. Yüzölçümü 237.500 km2, nüfusu 19,41 milyon, başkenti Bükreş. Doğal ortam. Karpat Dağları Romanya’nın ortasında büyük bir yay çizer. At nalı biçimindeki bu sıradağ zinciri doğudaki ve güneydeki ovaları, tam ortadaki Transilvanya Yaylası’ndan ayırır. Karpatlar’ın yüksekliği fazla değildir (en yüksek doruğu ancak 2.544 metreyi bulur). Ülkenin güneyi baştan başa Tuna Irmağı ile sınırlıdır. Tuna, Demirkapı denen yerde Karpatları yararak Eflak Ovası’na girer, Dobruca Yaylası’nı geçtikten sonra, geniş ve bataklık bir delta yaparak Karadeniz’e dökülür. Ülkenin tümünde kara iklimi egemendir (Bükreş’te ocak ayı sıcaklık ortalaması -0,1 derece, temmuz ayı ortalaması 21,2 derece ve yıllık yağış 786 mm).
Nüfus. Romanya’da km2’ye yaklaşık 100 kişi düşer. Doğal koşulların insan yaşamına pek elverişli olmadığı Tuna Deltası dışında, nüfus oldukça düzenli bir dağılım gösterir. Ormanlarla kaplı Karpat Dağları’nda geçmişte kıyıma uğrayarak sarp yerlere kaçıp sığınan bir takım etnik topluluklar bulunmakla birlikte halkın yüzde 85’i Romendir. Ayrıca bir milyona yakın Alman ve Macar azınlıkları vardır. Macarlar en çok Transilvanya'dadır. Nüfus artışı yılda yüzde 1 dolayındadır. Kentleşme oranı normal olup halkın yaklaşık olarak yüzde 50’si kentlerde yaşar. Ancak kentlerin dağılımı dengelidir. Ülkenin en kalabalık kenti başkent Bükreş'tir. Bükreş’i Köstence, Yaş, Temeşvar, Cluj ve Braşov izler.
Ekonomi. 2. Dünya Savaşı’ndan önce Romanya bir tarım ülkesiydi; sanayi henüz gelişmemişti. Savaştan sonra Romanya, ülke ekonomisini sosyalist temeller üzerine kurarak sanayiye ağırlık verdi. Günümüzde ulusal gelirin yarısı sanayiden sağlanmaktadır. Bununla birlikte tarım yine de önemli bir sektördür. Toprakların önemli bir bölümü kooperatif düzeninde kollektifleştirilmiştir, ancak dağlık kesimlerde bireysel çiftçi işletmeleri varlığını sürdürmektedir.
Girişilen, genel ıslah çalışmaları (ağaçlandırma, toprak aşınmalarını önleme, bataklıkların ağaçlanması, sulama) sonucunda tarım alanları genişletilip geliştirilmiştir. Buna makineleşme de eklenince, kırsal kesimden kentlere giden nüfusa rağmen tarımda verim önemli, ölçüde artmıştır. Tarım ürünleri içinde tahıl ilk sırayı alır (buğday, mısır), onu şeker pancarı ve ayçiçeği üretimi izler. Pirinç tarımı da gelişmektedir. Hayvancılıkta başta sığır olmak üzere koyun ve keçi yetiştirilir. Ülke topraklarının dörtte biri (Karpat Dağları ve Transilvanya Alpleri) ormanlarla kaplıdır. Bu nedenle orman işletmeciliğinin ulusal gelir içinde önemli bir yeri vardır.
Savaş sonrasında sanayi önemli ölçüde gelişmiştir. Ülke hidrokarbürlere dayanan zengin bir enerji kaynağına sahiptir. Piteşti, Oltenya ve Moldavya’da petrol (15 Mt), Transilvanya’da doğal gaz (30 milyar m3) elde edilir. Ayrıca bir miktar taşkömürü ve linyit de çıkarılır. Ülkede elde edilen demir cevheri demir-çelik sanayini beslemeye yetmediği için dışardan da. demir cevheri satın alınır. Üretilen demir-çelik her türü makine sanayini besler. Petrokimya ve gübre sanayi de son yıllarda önemli gelişme gösteren sanayi dalları arasındadır. Tekstil (pamuk) ve besin sanayi (şeker, bira) diğer başlıca sanayi dallarıdır. Bir ürünü elde etmek için gerekli tüm bölümleri içeren kombinalar halinde çalışan fabrikalar büyük kentlerde, özellikle Tuna üzerindeki Galati ve Braila, bir de Karadeniz kıyısındaki Köstence liman kentlerinde toplanmıştır.
Beş yıllık planlarla ağır sanayide büyük ölçüde ağırlık verildiğinden Romanya birçok tüketim malını dışardan getirtmek zorundadır. Ticaret yapılan başlıca ülke Rusya'dır, ancak Romanya Komünist Ortak Pazarı’na (COMECON) büsbütün bağlı kalmamakta, ortak bulunduğu bu pazarın dışına taşarak batı ülkeleriyle (özelikle Almanya) ticari ilişkilerini her geçen gün geliştirmektedir. Karpat Dağlarındaki ve Karadeniz kıyısındaki tesislerden elde edilen turizm gelirleri de ülke ekonomisine büyük bir döviz girdisi sağlar.
Tarih. Bugünkü Romanya’nın büyük bir bölümünü içeren eski Daçya, İS 3. yüzyıla kadar Roma İmparoturluğu’nun bir parçasıydı. 1938’de Kral 2. Carol ülkede diktatörlük kurarak Almanya’nın müttefikleri arasında yer aldı. 2. Dünya Savaşı’nda Almanya ile birlikte Romanya da yenik düştü ve Sovyet ordularının gelişinden sonra ülkede komünist rejim kuruldu (1945); kral tahttan uzaklaştırıldı, cumhuriyet ilan edildi (1947).
Önce Romanya Komünist Partisi’nin genel sekreteri olarak ülke yönetiminde Gheorghiu-Dej (1901-1965) söz sahibi oldu. 1965’te Dej’in ölümü üzerine yerini Ceauşescu (Çavuşesku) aldı. 1967’de buna Devlet Konseyi başkanlığını da ekleyen Ceauşescu içerde ekonomik gelişmeye ağırlık verirken dış politikada da Sovyetlere fazla bağlı olmaksızın özgün ve bağımsız bir yol izlemeye başladı. Siyasal sistem farkı gözetmeksizin bütün ülkelerle barış içinde birlikte yaşama ilkesine uygun olarak siyasal ve ekonomik ilişkiler kurmaya yöneldi.