REFORM 16. yüzyılda Avrupa'nın büyük bir bölümünü Katolik Kilisesinin egemenliğinden çıkaran ve Protestan kiliselerinin ortaya çıkmasına neden olan dinsel hareket. Gerçekte reform, “yeniden doğuş” anlamına gelen Rönesans’ın doğurmuş olduğu dinsel bir akımdır.
Rönesans'ın etkisiyle, başka alanlarda olduğu gibi, dinsel konularda da özgürce düşünülmeye başlandı; İncil, çeşitli Avrupa dillerine (Almanca, İngilizce vb.) çevrilerek bu konuda Latincenin egemenliği kırıldı ve Katolik Kilisesi’nin gerçek niteliği ortaya çıktı: Halkı aldatarak insafsızca soyan ve soyulmasına yardımcı olan bir kurum.
Alman papazı Martin Luther’in Wittenberg Kilisesi’nin kapısına astığı (1517), Katolik Kilisesi’ni protesto eden ünlü yazısı nedeniyle Protestanlık adını alan bu akım, gerçekte, halkın düşünce ve duygularını dile getiriyordu. Çünkü Katolik Kilisesi, halkı soymasının dışında, Rönesans'ın getirdiği ve teknik gelişmelerin zorladığı yeni yaşam biçimine uyamaz duruma gelmişti.
Reform akımının etkisiyle önce Almanya’da halk ayaklanmaları ve iç savaşlar oldu; bunu fırsat bilen prensler birleşerek Katolik Kilisesi’nin mallarına el koydular. Reform hareketi giderek öteki Avrupa ülkelerine de yayıldı; malvarlığı elinden alınarak ve yeni kiliseler kurularak, Katolik Kilisesi’nin (bir anlamda dinin) tutucu egemenliği yıkılmış oldu. Bu hareketin en önemli sonuçlarından biri de din ile devlet işlerinin birbirinden ayrılması ve eğitimin kilise denetiminden kurtulmasıdır.