RASYONALİZM usa dayanan ve usdışı her şeye karşı olan öğretilerin genel adı. Rasyonalizmin Türkçe karşılığı “usçuluk”tur. Felsefe tarihinde usçuluk, tıpkı us (akıl) kavramı gibi, değişik yönlere çekilmiş ve ters anlamlarda kullanılmıştır: Metafizik öğretilere göre us, insana gerekli bilgilerle birlikte Tanrı tarafından verilmiştir.
Metafiziğin bir kolu olan skolastik felsefe, gerçekdışı inançlar güden idealizme gerçekçilik (realizm) adını verir. Usçuluk metafizik anlayışa uygun olarak, görgücülük (ampirizm) karşıtı kullanılmış ve bütün insanlarda doğuştan, değişmez bir us bulunduğunu; bu usun zorunlu ve deney dışı gerçekler taşıdığını savunan öğretilere “usçu” adı verilmiştir.
Ayrıca usçuluk, gizemciliğin (mistisizm) ve gelenekçiliğin (tradisyonalizm) karşıtı olarak, usun egemenliğini savunan ve kuramsal alanda duyguların, sezilerin, geleneklerin rolünü kabul etmeyen öğretileri de kapsamına alır. Oysa gerçek anlamda us, insanla birlikte oluşan insanca bir yetidir ve insan bilgisinin sınırlarıyla sınırlıdır; bu sınırların dışında kalan her şey us dışıdır.
Ussal veriler, ancak pratikle doğrulanarak gerçeklik kazanır. Kısacası usçuluk, nesnel gerçekliği pratiğe dayalı sağlam bilgilerle açıklayan öğretileri kapsamasının yanı sıra bunun tam karşıtı olarak “inan”ın “us”a uygun bulunduğunu savunan öğretileri de kapsar.