PLAK sesleri kaydeden ve aynı sesleri yeniden çıkarmaya yarayan değirmi levha. Fonograf ya da gramofon denen aygıtın tamamlayıcı parçası olarak, onunla birlikte icat edilmiştir (1877). Edison, sesleri yeniden üretmek için, ses titreşimlerini bir zara bağlı madeni iğne aracılığıyla yumuşak bir maddeye çizgiler halinde kaydetti, sonra sertleşen bu madde üzerindeki çizgilerde fonografın iğnesini dolaştırarak aynı sesi üretmeyi başardı.
Başlangıçta bunun için balmumundan silindirler kullanılıyordu, sonradan daha kullanışlı olan düz plak sistemi bulundu. Plakta ses çizgileri, kenardan ortaya doğru gittikçe küçülen daireler halinde kaydedilir.
Gramofonun yerini pikapların (elektrikli gramofon) almasıyla, plakların ses kalitesi daha da düzeldi. Günümüzde plak maddesi olarak polivinil asetoklorür denilen yumuşak, plastik bir madde kullanılmaktadır. Bu madde, tırnakla bile çizilebildiğinden plakların çok dikkatli kullanılması gerekir.
Plaklar çapları (17,25 ya da 30 cm), dönme hızları (dakikada 78 veya 45 veya 33 ya da l6 devir), yapım hammaddesi (sert yada yumuşak), orta delik çapı (7,3 mm veya 38,5 mm) ve iz (çizgi) genişliği ile kategorilere ayrılır.
Uzunçalar (long play) denen 33 devirli plakların dinleme süresi uzundur (yarım saate yakın). 78 devirli bir plağın dinleme süresi ise 5 dakikadır.