MEŞE kayıngiller familyasından orman ağacı (Quercus). Dayanıklı ve uzun ömürlü olan meşe, bir evcikli bir ağaçtır. Erkek çiçekleri uzun tırtılsı başaklar halindedir, dişi çiçekleri sapsızdır; palamut adı verilen ve kadeh biçiminde bir yüksüğün içinde bulunan meyveleri dişi çiçekten olur. Yaprakları düz kenarlı ve sarmal dizilidir. Odunu çok sık dokulu, ağır, sert ve damarlıdır; erişkin meşelerde ise kızıla çalan koyu sarı renktedir. En gösterişli orman ağaçlarından biri olan meşe, ancak bol güneşte gelişerek boy atar ve köklerini derine salar. Kuzey yarım kürede yetişen türlerin yaprakları kışın dökülmesine karşın güneyde yetişenlerin dökülmez. Eski çağda tapım konusu olan ve Kuzey yarım kürede çok yaygın bulunan meşe, çok eski zamanlardan beri bilinen bir ağaçtır.
Yeryüzündeki varlığı alt tebeşir çağına kadar uzanan meşeler, genellikle uzun boylu ağaçlardır; Çoğunun boyu elli metreyi bulur ve beş yüz yıldan çok yaşar. Yeryüzünde 200’den çok meşe türü vardır, ancak Avrupa’da ve Türkiye’de bulunan meşe türleri on-on beş kadardır; bunların en yaygınları da ak meşe, kara meşe, tüylü meşe, yeşil meşe (pırnal), mantar meşesi ve kermes meşesidir.
Genellikle dişbudak ve ceviz ağaçlarıyla birlikte bulunan ak meşe (Qercus pedunculata), bazen yirmi beş metreyi aşar; ancak yüzyıllık olanlarında, gövde çapı birkaç metreyi bulur. Yaprakları parçalı ve değirmi, palamutları salkım biçimindedir; odunu üstün nitelikli olup marangozlukta, demiryolu traversi yapımında kullanılır.
Kara meşe (Qercus sesiliflora), ak meşe gibi büyük ve uzun ömürlü bir ağaçtır. Palamutunda sapçık yoktur (yalnız yaprağı sapçıklıdır). Ak meşeye göre daha düzgün biçimlidir, gövdesi tepeye kadar uzanır, dal ve yaprakları daha sıktır. Orta Avrupa’da ve Batı Asya’da yetişir. Odunu, özellikle yüksek ormanlardan elde edileni elverişlidir, marangozlukta kullanılır.
Ak meşe ve kara meşe kadar büyük olmayan tüylü meşe (Quercus pubescens), sıcak iklim isteyen bir ağaçtır: Akdeniz Bölgesi’nde yetişir. Yaprakları sert ve alt yüzleri tüylüdür; adı da buradan gelir. Kökten, iri bir kara mantar türüyle ortak yaşar.
Daha çok Akdeniz Bölgesi’nde, Atlas Okyanusu kıyılarında ve Anadolu’nun batı yörelerinde yetişen yeşil meşe ya da pırnal (Quercus ilex), baltalık orman ağacıdır; çok sert olan odunu sudan ağırdır, kolay çatlar ve çok iyi yakacak olur. Bodur bir ağaçtır, yalnız Kuzey Afrika’da yetişenlerin çapı bir metreye ulaşır. Kışın da yeşil olan bu meşenin palamuttan yenilebilir ve tanen yönünden zengin olan kabuğu, sepicilikte kullanılır. Batı Avrupa’da Atlas Okyanusu kuyılarında, özellikle Fransa’da yetişen ve küçük boylu bir ağaç olan toz meşesinin (Qercus tozza) kabuğundan da nitelikli bir sepi elde edilir.
Genellikle Akdeniz kıyı şeridinde zeytinliklerde, zeytin ağaçlarıyla birlikte bulunan mantar meşesi (Qercus suber), yaprakları meşin gibi sert, dikenli, küçük ve her zaman yeşil olan bir ağaçtır. Kabuğundan hafif bir odun olan mantar elde edilir. Belli bir işlemden geçirilen bu mantarlar, sanayide şişe tapası, yalıtkan ve kaplama olarak kullanılır. Bazı ülkelerde (Fas, Cezayir, Güney Fransa) büyük ormanlar halinde bulunan mantar meşesi, o ilkeler için önemli bir gelir kaynağıdır.
Kermes meşesi (Quercus coccifera), Akdeniz Bölgesi’nde yetişen dikenli bir ağaççıktır, boyu iki metreyi aşamaz; kütüğü tanence zengindir ve sepicilikte kullanılır.
Yeryüzündeki varlığı alt tebeşir çağına kadar uzanan meşeler, genellikle uzun boylu ağaçlardır; Çoğunun boyu elli metreyi bulur ve beş yüz yıldan çok yaşar. Yeryüzünde 200’den çok meşe türü vardır, ancak Avrupa’da ve Türkiye’de bulunan meşe türleri on-on beş kadardır; bunların en yaygınları da ak meşe, kara meşe, tüylü meşe, yeşil meşe (pırnal), mantar meşesi ve kermes meşesidir.
Genellikle dişbudak ve ceviz ağaçlarıyla birlikte bulunan ak meşe (Qercus pedunculata), bazen yirmi beş metreyi aşar; ancak yüzyıllık olanlarında, gövde çapı birkaç metreyi bulur. Yaprakları parçalı ve değirmi, palamutları salkım biçimindedir; odunu üstün nitelikli olup marangozlukta, demiryolu traversi yapımında kullanılır.
Kara meşe (Qercus sesiliflora), ak meşe gibi büyük ve uzun ömürlü bir ağaçtır. Palamutunda sapçık yoktur (yalnız yaprağı sapçıklıdır). Ak meşeye göre daha düzgün biçimlidir, gövdesi tepeye kadar uzanır, dal ve yaprakları daha sıktır. Orta Avrupa’da ve Batı Asya’da yetişir. Odunu, özellikle yüksek ormanlardan elde edileni elverişlidir, marangozlukta kullanılır.
Ak meşe ve kara meşe kadar büyük olmayan tüylü meşe (Quercus pubescens), sıcak iklim isteyen bir ağaçtır: Akdeniz Bölgesi’nde yetişir. Yaprakları sert ve alt yüzleri tüylüdür; adı da buradan gelir. Kökten, iri bir kara mantar türüyle ortak yaşar.
Daha çok Akdeniz Bölgesi’nde, Atlas Okyanusu kıyılarında ve Anadolu’nun batı yörelerinde yetişen yeşil meşe ya da pırnal (Quercus ilex), baltalık orman ağacıdır; çok sert olan odunu sudan ağırdır, kolay çatlar ve çok iyi yakacak olur. Bodur bir ağaçtır, yalnız Kuzey Afrika’da yetişenlerin çapı bir metreye ulaşır. Kışın da yeşil olan bu meşenin palamuttan yenilebilir ve tanen yönünden zengin olan kabuğu, sepicilikte kullanılır. Batı Avrupa’da Atlas Okyanusu kuyılarında, özellikle Fransa’da yetişen ve küçük boylu bir ağaç olan toz meşesinin (Qercus tozza) kabuğundan da nitelikli bir sepi elde edilir.
Genellikle Akdeniz kıyı şeridinde zeytinliklerde, zeytin ağaçlarıyla birlikte bulunan mantar meşesi (Qercus suber), yaprakları meşin gibi sert, dikenli, küçük ve her zaman yeşil olan bir ağaçtır. Kabuğundan hafif bir odun olan mantar elde edilir. Belli bir işlemden geçirilen bu mantarlar, sanayide şişe tapası, yalıtkan ve kaplama olarak kullanılır. Bazı ülkelerde (Fas, Cezayir, Güney Fransa) büyük ormanlar halinde bulunan mantar meşesi, o ilkeler için önemli bir gelir kaynağıdır.
Kermes meşesi (Quercus coccifera), Akdeniz Bölgesi’nde yetişen dikenli bir ağaççıktır, boyu iki metreyi aşamaz; kütüğü tanence zengindir ve sepicilikte kullanılır.