Merdiven nedir çeşitleri nelerdir nasıl yapılır ne işe yarar?

MERDİVEN bir yere çıkmaya ya da bir yerden inmeye yarayan basamaklar dizisi. Merdiven, ahşaptan, taştan, madenden ya da betonarmeden yapılır. Kullanılan malzemenin cinsi ne olursa olsun, merdiven her zaman aynı ögelerden oluşur: Eşit düşey aralıklarla yerleştirilmiş, birbirlerine paralel olan ve üzerilerine basılan basamaklar.


Basamakları dış yanlarda sınırlayan düşey yüze rıht denir. Arka arkaya gelen iki rıht yüzeyi arasındaki yatay mesafeye “basamak genişliği”, basamakların boyuna da “merdiven genişliği” denir. Art arda iki sahanlık arasındaki kısma “merdiven kolu” ya da “rampa”, merdivenin içinde yer aldığı boşluğa da “merdiven boşluğu” denir.

Merdiven kolunda yirmibirden çok basamak olması doğru değildir; basamak sayısı daha çok yapılacaksa merdiven koluna bir dinlenme sahanlığı eklemek gerekir. Merdivenlerde basamak yüksekliği genel olarak 12 cm ile 18 cm arasında değişir. Konutlardaki merdivenler için bu yükseklik 16-17 cm olabilir.

Merdivenler, biçim bakımından “düz” ve “dönel” diye iki gruba ayrılır. Merdivenin doğrultusu merdiven boşluğunun kenarlarına dik olursa, merdiven kolu düzdür. Eğer merdiven kolu eğrisel yapılmışsa, merdiven dönel ya da burma tiptedir.

Düz merdivenlerde basamaklar dikdörtgen biçiminde ve birbirine eşittir, rıhtlar ise paraleldir. Dönel merdivenlerde ise basamak üçgen biçimindedir ve rıhtlar birbirine paralel değildir.

Bir de, özellikle büyük mağazalarda ve metro istasyonlarında kullanılan “yürüyen merdivenler” vardır; bunlar elektrik gücüyle ve özel bir düzenekle çalışır.