Mayoz bölünme nedir evreleri aşamaları ve özellikleri nelerdir nasıl gerçekleşir?

MAYOZ birinci mitoz bölünme sonucunda oluşan 2N kromozomlu sperm ve yumurta hücrelerinin (bitkilerde çiçek tozu ana hücreleri ile embriyo kesesi hücrelerinin), N kromozomlu hücreleri verecek kromatik indirgenme olayını sağlayan olgunlaşma bölünmesi.


Mayoz bölünme, haploit gametlerin (tek kromozomlu hücreler) oluşmasını sağlar. Erkeği ve dişisi olan canlılarda diploit (çift kromozomlu) hücreli yavruların oluşabilmesi için mayoz bölünme şarttır.

Mayoz bölünme, cinsiyet bezlerinde oluşan karmaşık süreçler sonunda tamamlanır: Kromozomlar bir kez bölündükten sonra hücre iki kez bölünür. Bu bölünmenin sonucunda başlangıçtaki diploit hücrelerden, her biri bir çift kromozomun tekini taşımakta olan haploit hücreler oluşur.

Üreme hücresinde (erkek ya da dişi üreme hücresi) kromozomlar belirgin duruma gelince, mitoz bölünmede olduğu gibi kromatitlere ayrılmaz, tek iplik halinde kalır. Ayrıca bu ipliksi kromozomların üzerinde kromomer adı verilen ve değişik aralıklarla yer alan çeşitli büyüklükte şişkinlikler bulunur.

Santromerler ise çekirdek zarının üzerindeki aynı bölgeye doğru yönelir. Sonra, birbirinin benzeri olan kromozomlar, kromomerleri, santromerleri ve kromozom uçları denk gelecek biçimde (yani birbirine tıpa tıp uygun olarak) eşleşir. Böylece hücredeki diploit kromozom sayısı, “eşdeğerli” haploit kromozom sayısına indirgenir.