Kapitülasyon nedir Osmanlıya etkileri nelerdir ilk hangi devlete verilmiştir?

KAPİTÜLASYON bağımsız bir devletin, ekonomik yetersizlikler nedeniyle başka devletlere tek yanlı olarak tanıdığı ayrıcalıklar. Osmanlıların kapitülasyon hakkı verdiği devletlere ülkede ticaret, maliye ve adaletle ilgili işlerde pek çok kolaylıklar sağlanmış, bu devletler diğer devletlerden üstün tutulmuştur.


Önceleri Venediklilere, Cenevizlilere ve daha başka devletlere bu yolda tanınan ayrıcalıkların doğurduğu ekonomik zararlar, imparatorluğun güçlü olduğu dönemlerde farkedilmiyordu. Gerçek anlamda ilk kapitülasyonlar Kanuni Sultan Süleyman zamanında, 1528 yılında Fransız uyruklulara tanınmışken zamanla genişletilerek başta İngiltere olmak üzere diğer devletlerin uyruklarına da tanındı.

Daha sonraları Osmanlı Devleti zayıflamaya ve gerilemeye başlayınca tanınmış olan bu ayrıcalıklar imparatorluğun ekonomisini tam bir çıkmaza soktu. Tanzimatın ilanından sonra, bu ayrıcalıklar kaldırılmak istendiyse de devletin güçsüzlüğü ve borçları yüzünden kaldırılamadı.

Birinci Dünya Savaşı sırasında İttihat ve Terakki Hükümeti 8 Eylül 1914’de aldığı bir kararla kapitülasyonları kaldırdığını açıkladı. Ancak savaş yenilgi ile bitince kapitülasyonların uygulamasına devam edildi. Kapitülasyonlar, Kurtuluş Savaşından sonra, 4 şubat 1923’te Lozan Antlaşması ile kaldırıldı.