HİDROKARBONLAR hidrojen ve karbondan meydana gelen ikili bileşikler. Binlerce türü vardır. Birçoğu petrolde ve doğal gazlar içinde yer alır. Hidrokarbonların çeşitliliği molekül yapılarından ileri gelir.
Buna dayanılarak bazı sınıflandırmalara girişilmiştir. Zincirleme molekül yapısında karbontarın çevrimsel (halka gibi) ya da çizgisel durumda yer almasına göre hidrokarbonlar aromatik ya da çevrimsel hidrokarbonlar ve alifatik ya da çizgisel hidrokarbonlar diye iki sınıfa ayrılır.
Aromatik hidrokarbonlar taşkömürün damıtılmasıyla elde edilen katrandan ya da çizgisel hidrokarbonlardan sanayide üretilir. Benzen, naftalin, antrasen gibi bu maddeler boyarmadde, patlayıcı ve parfümeri sanayinde kullanılır.
Çizgisel hidrokarbonlar başlıca üç grupta toplanır: alkanlar ya da doymuş çizgisel hidrokarbonlar (örnek metan), alsenler ya da etilenik çizgisel hidrokarbonlar (örnek etilen), birçok çift ya da üçlü bağı bulunan alsinler ya da asetilenik çizgisel hidrokarbonlar (örnek pentan).
Bu üç gruptan alkanlar metan, etan, propan, pehtan, heksan gibi gazlar olup petrolde ve doğal gazlarda bulunur. Petrol türevlerinden benzin, gazyağı ve motorin de bu gruba girer. Alsenlere doğal halde seyrek rastlanır.
Bunlar petrolün rafinerilerde parçalara ayrılması (kraking) sırasında ortaya çıkar. En önemlisi ve yalını etilendir. Hepsi polimerleşerek plastik sanayinde kullanılır. Alsinler ise doğal halde bulunmaz, sanayide üretilir (asetilen).
Buna dayanılarak bazı sınıflandırmalara girişilmiştir. Zincirleme molekül yapısında karbontarın çevrimsel (halka gibi) ya da çizgisel durumda yer almasına göre hidrokarbonlar aromatik ya da çevrimsel hidrokarbonlar ve alifatik ya da çizgisel hidrokarbonlar diye iki sınıfa ayrılır.
Aromatik hidrokarbonlar taşkömürün damıtılmasıyla elde edilen katrandan ya da çizgisel hidrokarbonlardan sanayide üretilir. Benzen, naftalin, antrasen gibi bu maddeler boyarmadde, patlayıcı ve parfümeri sanayinde kullanılır.
Çizgisel hidrokarbonlar başlıca üç grupta toplanır: alkanlar ya da doymuş çizgisel hidrokarbonlar (örnek metan), alsenler ya da etilenik çizgisel hidrokarbonlar (örnek etilen), birçok çift ya da üçlü bağı bulunan alsinler ya da asetilenik çizgisel hidrokarbonlar (örnek pentan).
Bu üç gruptan alkanlar metan, etan, propan, pehtan, heksan gibi gazlar olup petrolde ve doğal gazlarda bulunur. Petrol türevlerinden benzin, gazyağı ve motorin de bu gruba girer. Alsenlere doğal halde seyrek rastlanır.
Bunlar petrolün rafinerilerde parçalara ayrılması (kraking) sırasında ortaya çıkar. En önemlisi ve yalını etilendir. Hepsi polimerleşerek plastik sanayinde kullanılır. Alsinler ise doğal halde bulunmaz, sanayide üretilir (asetilen).