GEZEGENLER bir odağında güneşin bulunduğu elips biçiminde bir yörünge çizerek güneşin çevresinde dolanan gök cisimleri. Bunlar herhangi bir yıldız gibi kendiliğinden ışık saçmaz. Ay gibi ancak güneşin ışığını yansıtırlar.
Güneşin çevresinde bu özellikte 9 gezegen ve bir gezegencikler halkası vardır. Söz konusu gezegencikler Merkür'ün dolandığı, güneşten 50 milyon km. uzaktaki yörünge ile Plüton'un dolandığı 6,5 milyar km. uzaktaki yörünge arasında kalan geniş bir alanda güneş çevresinde dolanırlar.
Kimisinin dolanım süresi 3 ay, kimisininki 245 yıl sürer. Gezegenler iki gruba ayrılır. Bir bölümü yerimsidir, yani büyüklük ve yoğunluk açısından birbirine yakındır (Merkür, Venüs, Yer, Mars; çap 5.000 - 13.000 km arası; yoğunluk 5 gr/sm3). Dev gezegenlerse öbürlerinden bin kat daha büyük, fakat yoğunlukça beş kat daha hafiftirler; yoğunlukları suyunkine yakındır.
Sonuç olarak büyük gezegenler hafif elemetlerden (hidrojen, helyum) oluşmuştur; büyük bir olasılıkla yüzeylerinde katılaşmış kayalar yoktur; buna karşılık birinci gruptaki gezegenlerin metallerden bir çekirdeği, silikatlardan da bir kabuğu vardır.
Bu iki grup arasında gezegencikler dolanır. Şimdilik güneş sisteminin son sınırında görünen Plüton, daha çok Yer tipindeki gezegenlere benzemekte ve ötekilerden çok değişik bir yörünge çizmektedir. Buna göre Plüton'u ayrı bir gezegen değil, belki de Neptün'den ayrılıp uzaklaşmış eski bir uydu saymak gerekir.
Bütün gezegenlerin bir atmosferi vardır; ne var ki Merkür'deki atmosferin yüzeydeki basıncı dünyadakine göre on milyar kat daha düşüktür. Buna karşılık Venüs'ün üzerinde bu basınç, yeryüzünde deniz düzeyindeki basınçtan 100 kat daha fazladır. Bu atmosferler Venüs ve Mars'ta karbondioksitten, Dünya'da azot ve oksijenden, dört dev gezegende ise metan ve amonyaktan oluşmuştur.
Plütonun atmosferi hakkında kesin bilgi yoksa da yüzeyinin donmuş metanla kaplı olduğu yapılan yeni gözlemlerden ve tayf incelemelerinden anlaşılmıştır. Jüpiter'in manyetik alanı oldukça büyük, Dünya ile Mars'ınki ise önemsizdir. Venüs'te ise böyle bir alan yok gibidir.
Birçok yıldızda güneş sistemindekine benzer gezegenler bulunduğu büyük bir olasılıkla söylenebilir. Uzak oldukları için onları gözle görme olanağı yoktur, ancak bazı yıldızların görünür hareketindeki ağır salınım onların varlığını dolaylı olarak düşündürmektedir.
Güneşin çevresinde bu özellikte 9 gezegen ve bir gezegencikler halkası vardır. Söz konusu gezegencikler Merkür'ün dolandığı, güneşten 50 milyon km. uzaktaki yörünge ile Plüton'un dolandığı 6,5 milyar km. uzaktaki yörünge arasında kalan geniş bir alanda güneş çevresinde dolanırlar.
Kimisinin dolanım süresi 3 ay, kimisininki 245 yıl sürer. Gezegenler iki gruba ayrılır. Bir bölümü yerimsidir, yani büyüklük ve yoğunluk açısından birbirine yakındır (Merkür, Venüs, Yer, Mars; çap 5.000 - 13.000 km arası; yoğunluk 5 gr/sm3). Dev gezegenlerse öbürlerinden bin kat daha büyük, fakat yoğunlukça beş kat daha hafiftirler; yoğunlukları suyunkine yakındır.
Sonuç olarak büyük gezegenler hafif elemetlerden (hidrojen, helyum) oluşmuştur; büyük bir olasılıkla yüzeylerinde katılaşmış kayalar yoktur; buna karşılık birinci gruptaki gezegenlerin metallerden bir çekirdeği, silikatlardan da bir kabuğu vardır.
Bu iki grup arasında gezegencikler dolanır. Şimdilik güneş sisteminin son sınırında görünen Plüton, daha çok Yer tipindeki gezegenlere benzemekte ve ötekilerden çok değişik bir yörünge çizmektedir. Buna göre Plüton'u ayrı bir gezegen değil, belki de Neptün'den ayrılıp uzaklaşmış eski bir uydu saymak gerekir.
Bütün gezegenlerin bir atmosferi vardır; ne var ki Merkür'deki atmosferin yüzeydeki basıncı dünyadakine göre on milyar kat daha düşüktür. Buna karşılık Venüs'ün üzerinde bu basınç, yeryüzünde deniz düzeyindeki basınçtan 100 kat daha fazladır. Bu atmosferler Venüs ve Mars'ta karbondioksitten, Dünya'da azot ve oksijenden, dört dev gezegende ise metan ve amonyaktan oluşmuştur.
Plütonun atmosferi hakkında kesin bilgi yoksa da yüzeyinin donmuş metanla kaplı olduğu yapılan yeni gözlemlerden ve tayf incelemelerinden anlaşılmıştır. Jüpiter'in manyetik alanı oldukça büyük, Dünya ile Mars'ınki ise önemsizdir. Venüs'te ise böyle bir alan yok gibidir.
Birçok yıldızda güneş sistemindekine benzer gezegenler bulunduğu büyük bir olasılıkla söylenebilir. Uzak oldukları için onları gözle görme olanağı yoktur, ancak bazı yıldızların görünür hareketindeki ağır salınım onların varlığını dolaylı olarak düşündürmektedir.