GELGİT Ay'ın ve Güneş'in etkisi altında deniz düzeyinin belli aralıklarla yükselip alçalması. Nedeni Ay ve az da olsa Güneş çekiminin dünyayı saran su küresini çekip kabartmasıdır.
Ay'la Güneş'in etkisi birbirine eklendiği zaman, yani Dünya, Ay, Güneş aynı doğrultuda olduğu zaman kabarma daha fazla olur. Dünyanın kabaran yüzünün tam karşıtında da aynı olay görülür.
Dünya durmadan döndüğü için kabarıklık da yer yüzünde yer değiştirir. Kabarmanın yüksekliği hem okyanus havzasının boyutlarına, hem kıyıların biçimine bağlıdır.
Kanada'da Fundy Körfezi'nde bu yükseklik 19 m'yi bulur, buna karşılık Akdeniz'de hemen hemen hiç yükselme olmaz. Sığ kıyılarda gelgit hareketi fazlaysa sular çok içerilere kadar gelir.
Bazı kıyılarda bundan yararlanarak hidroelektrik santrallar kurulmuş olup gelgit enerjisinden yararlanılmaktadır (Güneybatı Avrupa Kıyısı).
Gelgit olayının Ay'ın etkisiyle olduğunu M.Ö. 5. yüzyılda Kleomedes adlı bilgin anlamıştır. Ancak olayın fiziksel açıklanmasını 17. yüzyılda Newton tarafından gerçekleşmiştir.
Ay'la Güneş'in etkisi birbirine eklendiği zaman, yani Dünya, Ay, Güneş aynı doğrultuda olduğu zaman kabarma daha fazla olur. Dünyanın kabaran yüzünün tam karşıtında da aynı olay görülür.
Dünya durmadan döndüğü için kabarıklık da yer yüzünde yer değiştirir. Kabarmanın yüksekliği hem okyanus havzasının boyutlarına, hem kıyıların biçimine bağlıdır.
Kanada'da Fundy Körfezi'nde bu yükseklik 19 m'yi bulur, buna karşılık Akdeniz'de hemen hemen hiç yükselme olmaz. Sığ kıyılarda gelgit hareketi fazlaysa sular çok içerilere kadar gelir.
Bazı kıyılarda bundan yararlanarak hidroelektrik santrallar kurulmuş olup gelgit enerjisinden yararlanılmaktadır (Güneybatı Avrupa Kıyısı).
Gelgit olayının Ay'ın etkisiyle olduğunu M.Ö. 5. yüzyılda Kleomedes adlı bilgin anlamıştır. Ancak olayın fiziksel açıklanmasını 17. yüzyılda Newton tarafından gerçekleşmiştir.