Fuzuli Kimdir Eserleri Nelerdir? Hayatı ve Edebi Kişiliği

FUZULİ (Mehmed bin Süleyman) (1480-1556) divan ozanı. Irak'ta Kerbela'da dünyaya geldi. Bağdat'ta öğrenim gördü. Azeri Türklerindendi. Şiirlerinde Azeri ağzı kullanmıştır. Bununla birlikte Arapça ve Farsça divanları da vardır.


Ömrünün Bağdat ve Kerbela'da geçtiği söylenebilir. Yaşadığı dönem hem İran Safevi Türk İmparatorluğu'nun, hem Osmanlı İmparatorluğu'nun parlak dönemidir. Şii olması nedeniyle Ehlibeyt ve Kerbela olayı üstüne duygulu şiirler yazmıştır.

Kanuni Sultan Süleyman, Bağdat'ı fethettiği zaman padişaha ve önemli vezirlerine kasideler yazmış, padişah ozana ufak bir aylık bağlamıştır. Fuzuli bu aylığı alamadığı için Nişancı Celalzade Çelebi'ye yazdığı ünlü Şikayetname'sinde hem bu haksızlığı hem de çağının bürokratik engellerini ve yolsuzluklarını dile getirmiştir.

Fuzuli Divan Edebiyatı'nın en büyük ozanlarından biridir. Gerek biçimi, gerek konuları klasik divan ozanlarının birçoğunca taklit edilmiştir. Zamanın edebiyat ve bilim dili Arapça ve Farsça olduğu halde o Türkçeyi de aynı güzellikte kullanmış ve Türkçenin gücünü kanıtlamıştır.

Türkçe yazdığı ünlü Leyla ile Mecnun mesnevisi Türkçe divanı kadar ünlüdür. Bir Arap emirinin kızı Leyla ile Arap gencinin (Kays) aşkını anlatan bu kitap günümüze kadar 30 defadan fazla basılmıştır. Rusya da opera olarak bestelenmiş, bütün önemli dünya dillerine çevrilmiştir.

Eserleri: Üç divan (Arapça olanı bulunamamıştır), Leyla ile Mecnun, Hadikat-üs-Süeda (Kerbela Olayı'nı anlatır), Beng-ü Bade (500 beyitlik Türkçe mesnevi), Heft Cam (327 beyitlik bir sakiname), Rind-ü Zahid (Farsça), Hüsn-ü Aşk (Farsça), Şikayetname vb.