Erozyon nedir ne demek neden olur nasıl önlenir? nedenleri ve sonuçları

EROZYON yeryüzünün rüzgar ve su gibi doğal etkenlerle aşınması. Kayalar önce mekanik erozyonla, sıcaklık farklılaşmasının etkisi altında parçalanır. Örneğin, sular kayaların çatlaklarına sızar, sonra soğukta donunca genişleyerek kayaları parçalar.


Kimyasal erozyon, bazı minerallerin dağılmasına yol açar. Böylece ufalanan döküntüler çeşitli etkenlerle başka yerlere taşınır: Ağırlıkla yükseklerden aşağılara yuvarlanma, yağmur sularıyla, ırmaklarla, buzullarla, deniz ve rüzgarla dövülüp, ufalanıp sürüklenme. Uzaklara götürülemeyen döküntüler bir yerde birikir.

Bir bölgedeki yer yüzeyinin biçimlenmesinde etkin olan çeşitli süreçlerin toplamına erozyon sistemi denir. Her sistem, çeşitli etmenlerin rollerine göre belirlenir. Sistemler, özellikle iklimlere göre değişir, bu nedenle, morfogenetik sistem yerine bazı uzmanlar morfoklimatik sistem adını yeğlerler. Ilıman ve tropikal iklimlerde sürekli bitki örtüsü bulunduğundan, bu örtü toprağı korur, erozyon ancak kimyasal yoldan olabilir.

Kurak ya da dağlık bölgelerde toprak genellikle çıplak olduğundan, mekanik erozyon görülür. Erozyon, tüm doğa göz önüne alındığında ağır işleyen bir mekanizmadır. Ama eskiden bitki örtüsü ile korunmakta olan, ancak artık bu örtü kalmadığı için çıplaklaşan ülkelerde çok büyük önem taşımaktadır. Bitki örtüsü (orman, çalılık, vb.) yıkıp yok olan birçok bölge, hızla çölleşme süreci içindedir. Böyle yerlerde, her yıl milyonlarca metreküp toprak, ırmaklarla denizlere taşınmaktadır.

Türkiye de erozyondan büyük ölçüde etkilenen ve zarar gören ülkelerden biridir. Doğanın dengesinin bozulmaması ve ülkenin çölleşmemesi için, ağaçlandırma ve yeşil alanları artırma yoluyla erozyonu azaltmak gerekmektedir.