Enzimler nedir ne işe yarar? özellikleri ve kullanım alanları

ENZİMLER hücrelerde oluşan ve hücre dışında da görev yapabilen katalizörler. Çok düşük dozları bile çok etkilidir. Bir molekülü, bir dakikada beş milyon hidrojen peroksitin ayrışımını sağlar. Bu nedenle canlı organizmalarda az miktarda bulunur ve gerektiği zaman, aynı enzimin proenzimlere etkimesiyle kısa sürede üretilir.


Enzimler canlı organizmalarda türden türe değişik olmakla birlikte, aynı türde aynı olmak üzere kalıtsal modellere göre sentezlenir. Soydan gelen bazı hastalıklar bu modellerden birindeki bozuklukla açıklanabilir. Enzimler organizmanın biyokimyasal tepkimelerinin aşamalarını çoğaltır. Her aşama canlının yaşamsal dengesiyle bağdaşan küçücük bir enerji miktarı ile gerçekleşir.

Her enzim, yalnız bir madde üzerinde etkilidir. Bu nedenle organizmada çok sayıda enzim sistemleri vardır. Sindirimde görev alan enzimlerden (amilaz, pepsin, tripsin, vb.) başka oksidazlar, fosfatazlar, transaminazlar gibi daha pek çok enzim sistemleri sayılabilir. Bunlardan sitokromoksidaz, hücre solunumunda rol oynar.

Fosfatazlar, fosforikasidi esterlerinden ayrırır. Bazı fosfatazların kandaki oranı çok büyük önem taşır. Prostat kanserlerinde kanda fosfatazasitler, bazı kemik hastalıkları ile safra hastalıklarında alkali fosfatazlar çoğalır.

Tedavi alanında, enzimlerin pek çoğundan yararlanılır. Bunlar, bitkisel ya da hayvansal, çeşitli organizmaların metabolizma ürünleridir. Örneğin, maltaz bir amilaz ürünüdür, nişastayı dekstrin ve maltoza çevirir. Pepsin sindirime yardımcı olur. Streptokiflaz fibrin ise eritici etkisi nedeniyle pıhtı çözücü olarak kullanılır.