Engizisyon mahkemeleri nedir ne demek ne zaman kuruldu kaldırıldı?

ENGİZİSYON orta çağda dinden sapmış olanları sorgu yöntemiyle (inqusitio) yargılayan mahkemelere verilen ad. Amacı, Katolik Kilisesi’ne karşı gelenleri yakalayıp cezalandırmaktı. 12. yüzyılın sonlarına doğru toplanan Kilise Meclisi’nce kurulması kararlaştırılmış, ilk olarak İtalya’da kurulmuştur.


Sonra Fransa ve İspanyada kurulmuş, özellikle İspanyada Müslümanlara ve Musevilere karşı acımasızca kullanılmıştır. Mahkemelerin kararları kesin, yargılaması çok sertti. Sanığa savunma hakkı tanınmıyordu. Pişman olduğunu söyleyenler ömür boyu hapse çarptırılıyor, geri kalanlar ise öldürülüyordu.

Bu mahkemelerde yargılanıp, yapılan işkencelere katlanabilenler çok azdı. Ünlü bilgin ve düşünürlerden bazıları da engizisyon mahkemelerinin zulmünden kurtulamamışlardır. Bunlardan Giordano Bruno ateşte yakılarak öldürülmüş, ünlü bilgin Galileo Galilei ise görüşlerini yadsımak zorunda kalmıştır.

Yüzyıllarca Hristiyanlığın yüz karası olarak insanları zulüm ve baskı altında inleten engizisyon mahkemeleri, 18. yüzyılda etkisini yitirmeye başlamış, 1808’de Napolyon’un emriyle yürürlükten kaldırılmıştır. Napolyon düştükten sonra yeniden canlandırılma girişimleri de sonuçsuz kalmış, böylece orta çağ Batı Avrupası’nın bu ilkel kurumu ortadan kalkmıştır.