Diyarbakır coğrafi özellikleri tarihi hakkında genel bilgi

DİYARBAKIR Güneydoğu Anadolu’da il ve bu ilin merkezi olan kent. İlin yüz ölçümü 15.335 km2., nüfusu 930.266. Diyarbakır, kuzeyde Güneydoğu Toroslar, güneyde Mardin Eşiği ve batıda Karacadağı kütlesiyle çevrelenen çukur bir alanda yer alır.


En yüksek yeri Karacadağ (1.938 m), en önemli ırmağı Dicle’dir. Dicle Irmağı’nı kuzeyden Zulkar, Ambar, Pamuk, Batman çayları, güneyden Göksu ve Savur dereleri besler. Diyarbakır’da kara iklimi egemendir. Yazlar çok sıcak ve kurak geçer. Yağışlar, kış ve ilkbahar aylarında görülür.

Diyarbakır’da ekili alanların yüzde 90’ı tahıl tarımına ayrılmıştır. (en çok buğday arpa, az miktarda darı ve mısır). Ayrıca tahıllardan pirinç, sanayi bitkilerinden tütün, pamuk ve susam da az miktarda ekilmektedir.

Bunlardan başka bazı ilçelerde ipek böcekçiliği yapılmaktadır. Dicle Vadisi’nde yetiştirilen Diyarbakır karpuzu da ünlüdür. Hayvan olarak koyun, keçi ve sığır yetiştirilmektedir. Diyarbakır’da en önemli iki sınai kuruluş Tekel İçki Fabrikası ile Diyarbakır Yün Yıkama ve Şayak Dokuma Fabrikasıdır.

Bunlardan başka sınai kuruluşlar bulunmaktadır; Diyarbakır Yem Fabrikası, Silvan Yaprak Tütün Bakım ve İşletme Atelyesi, madeni eşya tesisleri. Güneydoğu petrolünü Dörtyol’a ulaştırmak amacıyla, petrol boru hattı üzerinde kurulmuş olan pompa istasyonlarından ikisi Diyarbakır’dadır. İlin başlıca yeraltı zenginlikleri linyit ve petroldür.

Diyarbakır kentinin tarihi çok eskilere uzanır. İÖ sırasıyla Hurriler, Sümerler, Akadlar Urartular, Asurlular, Persler ve Selefkiler kente egemen olmuşlardır. İS ise Sasaniler, Bizanslılar ve İranlılar arasında el değiştiren kent İS 639’da Araplar’ın eline geçti. Daha sonra Selçuklular, Timur ve Akkoyunlular kente egemen oldu. Çaldıran Savaşı’ndan sonra ise Osmanlı topraklarına katıldı.