DİŞ çene kemiklerinin üstünde dizili bulunan ve çiğnemeye yarayan sert, beyaz organlardan herbiri. Genel olarak memelilerde sürüngenlerde ve balıklarda bulunur.
Böceklerin ve kabukluların ağız parçalarının, kuşların dil ve gagalarının üstünde bulunan çıkıntılara da diş denir. Kıkırdaklı balıklarda, dişler, birkaç dizi biçiminde bulunur ve aşındıkça yenilenir.
Sürüngenlerde dişlerin hepsi birbirine benzer. Yalnız memelilerde dişler bulundukları yere, işlevine ve hayvanın beslenme biçimine göre çeşitlenmiştir. Bunların, bazılarında (tavşan) sürekli olarak büyür, bazılarında (etçiller) hiç değişmez.
insanlarda dişler iki kez çıkar. Önce çocuklukta, 6 ayla 34 ay arasında 20 süt dişi çıkar. Sonra 6 yaşından 12 yaşına kadar bunlar sıra ile düşerek alttan sürekli dişler gelir, 8 fazlasıyla 28 diş tamamlanmış olur.
Bunların 8’i kesici diş, 4'ü köpekdişi, 8’i küçük azı, 8’i büyük azı dişidir. 16 ile 30 yaş arasında bu sürekli dişlere 4 diş daha eklenir (20 yaş ya da akıl dişleri). Böylece erişkin insanda 32 diş bulunur.
Her dişte bir görünen (taç) bir de görünmeyen bölüm (kök) vardır. Kök, çene kemiğine gömülüdür. Dişin içine, kökün ucundan, bir demet kan damarı ile bir demet sinir girer ve bunların bulunduğu ortadaki bölüme dişözü denir.
Bu bölümü fildişi denen asıl diş dokusu sarar. Bunun üstü de dışta, yani taç kısmında mine ile kök bölümü seman ile kaplıdır.
Dişlerde, çene kemiğinin yeterince büyümemesine bağlı olarak bazı biçim bozuklukları olabileceği gibi, çeşitli hastalıklar da olabilir.
Bunların en önemlisi diş çürüğüdür. Çürükler erken tedavi edilmezse diş kökü iltihabı, çene kemiği iltihabı, böbrek ve kalp hastalıkları gibi kötü sonuçlar doğurabilir.
Böceklerin ve kabukluların ağız parçalarının, kuşların dil ve gagalarının üstünde bulunan çıkıntılara da diş denir. Kıkırdaklı balıklarda, dişler, birkaç dizi biçiminde bulunur ve aşındıkça yenilenir.
Sürüngenlerde dişlerin hepsi birbirine benzer. Yalnız memelilerde dişler bulundukları yere, işlevine ve hayvanın beslenme biçimine göre çeşitlenmiştir. Bunların, bazılarında (tavşan) sürekli olarak büyür, bazılarında (etçiller) hiç değişmez.
insanlarda dişler iki kez çıkar. Önce çocuklukta, 6 ayla 34 ay arasında 20 süt dişi çıkar. Sonra 6 yaşından 12 yaşına kadar bunlar sıra ile düşerek alttan sürekli dişler gelir, 8 fazlasıyla 28 diş tamamlanmış olur.
Bunların 8’i kesici diş, 4'ü köpekdişi, 8’i küçük azı, 8’i büyük azı dişidir. 16 ile 30 yaş arasında bu sürekli dişlere 4 diş daha eklenir (20 yaş ya da akıl dişleri). Böylece erişkin insanda 32 diş bulunur.
Her dişte bir görünen (taç) bir de görünmeyen bölüm (kök) vardır. Kök, çene kemiğine gömülüdür. Dişin içine, kökün ucundan, bir demet kan damarı ile bir demet sinir girer ve bunların bulunduğu ortadaki bölüme dişözü denir.
Bu bölümü fildişi denen asıl diş dokusu sarar. Bunun üstü de dışta, yani taç kısmında mine ile kök bölümü seman ile kaplıdır.
Dişlerde, çene kemiğinin yeterince büyümemesine bağlı olarak bazı biçim bozuklukları olabileceği gibi, çeşitli hastalıklar da olabilir.
Bunların en önemlisi diş çürüğüdür. Çürükler erken tedavi edilmezse diş kökü iltihabı, çene kemiği iltihabı, böbrek ve kalp hastalıkları gibi kötü sonuçlar doğurabilir.