BAĞILLIK KURAMI uzayda hareket-hız-zaman bağıntısını açıklayan fizik kuramı. Ünlü fizik bilgini Einstein tarafından önerilmiştir.
Küçük hızlar için geçerli olan klasik mekanik, ışık hızı gibi büyük hızlara uygulanamaz. Einstein bunun için iki aşamalı yeni bir mekanik önerdi. Kısıtlı bağıllık kuramına göre (1905), hareket halindeki çeşitli gözlemcilerin değerlendirdiği bir olgunun süresi her gözlemcinin konumuna ve hızına bağlı olarak başka başkadır.
Zamanın bu bağıllığı, uzaklıkların bağıllığını doğurur. Gerçeklik artık yalnız uzay değildir, belki zaman ve uzaklığın bir bileşimi, yani bir uzay-zamandır. Işığın boşluktaki hızı c(300.000 km/s), sınırlı bir hızdır. Cismin kütlesinin hızı v ile artar ve v hızı c'ye yaklaştığı zaman, sonsuz derecede büyür.
Hızlar basit bir biçimde birbirine eklenmez. Bu kuramın sonucu olarak kütle ve enerjinin denkliği ortaya çıktı: E=mc2. Çekirdek tepkimeleri sırasında elde edilen enerji bu kuramı doğruladı.
Genel bağıllık kuramı (1912-1917), fizik yasalarına, referans sistemlerine bağlı olmayan bir biçim verdi ve yerçekimini eylemsizlikle bir tuttu. Bunun sonucu olarak ışığın yer çekimiyle saptığı ve saatlerin çekim alanlarında yavaşladığı anlaşıldı.
Euklides geometrisinin, madde adacıklarının yakınında eğri olan uzaya uygulanamayacağı gerçeği ortaya çıktı, böylece geometrik doğruların uzayda geçerli olmadığı anlaşıldı.
Bu bağıllık kuramına göre, galaksilerin sürekli kaçış halinde oluşuna bakılırsa, evrende denge olamaz. Einstein üçüncü bir aşama olarak tek alan kuramını öngördüyse de, bunu hiçbir zaman formüle edemedi.
Küçük hızlar için geçerli olan klasik mekanik, ışık hızı gibi büyük hızlara uygulanamaz. Einstein bunun için iki aşamalı yeni bir mekanik önerdi. Kısıtlı bağıllık kuramına göre (1905), hareket halindeki çeşitli gözlemcilerin değerlendirdiği bir olgunun süresi her gözlemcinin konumuna ve hızına bağlı olarak başka başkadır.
Zamanın bu bağıllığı, uzaklıkların bağıllığını doğurur. Gerçeklik artık yalnız uzay değildir, belki zaman ve uzaklığın bir bileşimi, yani bir uzay-zamandır. Işığın boşluktaki hızı c(300.000 km/s), sınırlı bir hızdır. Cismin kütlesinin hızı v ile artar ve v hızı c'ye yaklaştığı zaman, sonsuz derecede büyür.
Hızlar basit bir biçimde birbirine eklenmez. Bu kuramın sonucu olarak kütle ve enerjinin denkliği ortaya çıktı: E=mc2. Çekirdek tepkimeleri sırasında elde edilen enerji bu kuramı doğruladı.
Genel bağıllık kuramı (1912-1917), fizik yasalarına, referans sistemlerine bağlı olmayan bir biçim verdi ve yerçekimini eylemsizlikle bir tuttu. Bunun sonucu olarak ışığın yer çekimiyle saptığı ve saatlerin çekim alanlarında yavaşladığı anlaşıldı.
Euklides geometrisinin, madde adacıklarının yakınında eğri olan uzaya uygulanamayacağı gerçeği ortaya çıktı, böylece geometrik doğruların uzayda geçerli olmadığı anlaşıldı.
Bu bağıllık kuramına göre, galaksilerin sürekli kaçış halinde oluşuna bakılırsa, evrende denge olamaz. Einstein üçüncü bir aşama olarak tek alan kuramını öngördüyse de, bunu hiçbir zaman formüle edemedi.