Adaçayı nedir ne işe yarar nerede yetişir ve ne için kullanılır?

ADAÇAYI (Salvia officinalis), Akdeniz kökenli olup Avrupa'nın güney ülkelerinin (Arnavutluk, Yunanistan, Fransa, İtalya, Portekiz, İspanya) kireçli topraklarında yetişir.


Ülkemizin hemen her yerinde yetişmekle beraber genellikle sahillerimizde 1300-500 m. yüksekliğe kadar yetişir. Türkiye’de doğal olarak 90 kadar Salvia türü yetişmektedir.

Adaçayı Bitkisel Özellikleri

Tek veya çok yıllık otsu çalımsı, kazık köklüdür. Çok sayıda gelişmiş saçakyan köklere sahiptir. Kökler, 150 cm. derinliğe kadar inebilir. Sap serttir ve fazla miktarda dallanır.

Yarı çalımsı ve 30-100 cm. boylanabilir. Yaprak, 37 cm. uzunlukta, 1-3 cm. genişlikte olup yumurta şeklinden dar eliptik şekle kadar değişir.

Çiçekler bir eksen üzerinde toplu ve başak salkım şeklindedir. Salkımda 4-8 adet çiçek kümesi bulunur. Her kümenin 6-8 adet çiçeği vardır. Meyve 2-3 mm. uzunlukta, 2 mm. genişlikte ve yuvarlakçadır. Tohum rengi mat olup küçüktür.

1.000 tane ağırlığı 5-9 g. arasında değişir. Tohumun çimlenme gücü 1 yıl bekletilince artar. Ancak, 3. yıldan sonra hızla düşer.

Adaçayı İçerikleri

100 g S. officinalis’te; 35 kal enerji, 8 g. su, 10.6 g. protein, 12.7 g. yağ, 60.7 g. karbonhidrat, 8.l g. lif, 8 g. kül, 1652 mg. Ca, 28 mg. Fe, 428 mg. Mg, 91 mg. P, 1070 mg. K, 11 mg. Na, 5 mg. Zn, 32 mg. C vitamini, 6 mg. niasin, 5900 IU A vitamini bulunmaktadır.

Adaçayında uçucu yağ oranı % l.5’ten az olmamalıdır. Uçucu yağın bileşenlerinden en önemlilerinin oranı şöyledir; Thuyon %50.9, Cineol %10.8, Kafur %16.8 ve Bomeol %4.4’tür.